Door corona sloeg sopraan Els van der Waard een nieuwe weg in: 'Dat ik mijn stem niet meer mocht gebruiken raakte me echt in mijn hele zijn'

Al meteen bij de eerste lockdown zag het er somber uit voor beroepsmusici. Zo ook voor Els van der Waard uit Eindhoven. Als sopraan mocht ze geen optredens meer verzorgen, als zangcoach geen zangles meer geven en ook aan haar werk als dirigent van drie koren kwam abrupt een einde.

“Het was echt verschrikkelijk”, blikt Els terug. “Zingen is mijn passie, mijn stem mijn instrument. Dat ik mijn stem niet meer mocht gebruiken raakte me echt in mijn hele zijn.”

Ze gaf een tijdje online zanglessen en ging ze via het Memories koor voor mensen met dementie - waar Els dirigent van is - aan de slag als caregiver bij Home Instead. Waar ze anders druk bezig was geweest met projecten met haar leerlingen, eigen optredens, audities en het opstarten van Opera Eindhoven, hielp ze nu mensen met dementie die op hoge leeftijd nog zelfstandig thuis woonden. “Het bleek dat ik dat werk heel goed kon, misschien wel omdat het bij dementie puur om gevoel draait, net als bij zingen. Nog steeds heb ik als caregiver een contract van 7 uur in de week, omdat ik het werk graag doe. Tegelijk is het ook zwaar werk, want de situaties waarin deze mensen terecht komen, zijn vaak schrijnend. Werk in de zorg wordt echt zwaar ondergewaardeerd, weet ik inmiddels uit eigen ervaring.

Uitvaarten

Als zangeres zong Els al dikwijls op uitvaarten. “Om op zo’n belangrijk moment aanwezig te mogen zijn, vond ik altijd heel speciaal. Tijdens corona dacht ik ‘als ik daarin iets meer zou willen doen, dan zou ik nu die stap moeten zetten’. Ik sprak hierover met veel verschillende mensen. Ik kwam tot de conclusie dat ik vooral iets wilde betekenen bij het vormgeven van de afscheidsdienst - zeg maar het stuk dat de pastoor of dominee vroeger deed. In Deventer bleek hiervoor een opleiding tot ritueelbegeleider te zijn. Die ben ik gaan doen.”

De begeleiders in de regio Eindhoven kwamen in beeld. Een adviseur wist van Els haar plannen en haar situatie. Er lag een odpracht vanuit de Rijksoverheid, om de zogenoemde crisisdienstverlening te organiseren rondom de coronapandemie. Zo kon Els een deel van de opleidingskosten vergoedk rijgen. Met deze ondersteuning heeft zij als ZZP’er de mogelijkheid gekregen om nieuwe markten aan te boren voor haar bedrijf. En daardoor kan Els nu weer omzet, en dus inkomsten, genereren.

“Bijzonder hoe alles nu begint te lopen en de dingen samenkomen waar ik goed in ben”, vindt de zangeres die de laatste hand legt aan haar nieuwe website Eterna. Ondertussen is ze ook benaderd voor invalwerk bij uitvaarten van DELA.

Diepere betekenis

Volgens haar heeft haar nieuwe vak veel raakvlakken met het werk als musicus. “Zowel bij een uitvaart als muziekstuk bouw je een verhaal rondom een thema. Je zoekt een rode draad voor de dienst waarin je het leven viert van degene die is overleden. Je moet zelf teksten schrijven en opzoeken. Ik ben dol op teksten, ook als zangeres - je kan een lied alleen maar goed overbrengen als je weet wat je zingt. Het draait niet om mij, maar om het vermogen je in te leven in de ander(en): van wie nemen we afscheid? En: hoe bied ik troost aan de dierbaren die achterblijven?”.  

Met dank aan Huisnaarwerk.nl in de regio Eindhoven